ความหมายของสื่อมวลชน

หน้าสำหรับพิมพ์

ความหมายของสื่อมวลชน

คำว่า สื่อมวลชน นี้ เท่าที่เราให้ความหมายกัน มักจะเน้นในแง่ของการที่เป็นสื่อกลางในการกระจายข่าวและความรู้ไปสู่ประชาชน คล้ายๆ ว่าเป็นศูนย์กลางที่รวบรวมเอาข่าวสารความรู้ แล้วก็ถ่ายทอดไปให้ประชาชนรับทราบ แต่ความเป็นสื่อกลางหรือศูนย์กลางในแง่นี้ ยังรู้สึกว่าไม่สมบูรณ์ เท่าที่มองดูบทบาทของสื่อมวลชนไม่ใช่เท่านั้น นอกจากจะเป็นศูนย์กลางรวบรวมประมวลข่าวสารความรู้ส่งกระจายไปให้ประชาชนแล้ว สื่อมวลชนยังเป็นสื่อกลางระหว่างประชาชนกับบุคคล กลุ่ม หรือองค์กรที่เกี่ยวข้องในเรื่องนั้นๆ ที่กำลังมีปัญหา หรือกำลังมีเรื่องราวเกี่ยวข้องด้วย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอะไรก็ตาม เช่น เป็นสื่อระหว่างรัฐบาลกับประชาชน ซึ่งไม่ใช่เป็นสื่อที่ทำงานข้างเดียว  คือไม่ใช่เป็นเพียงกระจายข่าวสารจากฝ่ายรัฐบาลไปสู่ประชาชนเท่านั้น แต่ยังสะท้อนเสียงของประชาชนมาให้รัฐบาลรับทราบด้วย เพราะฉะนั้น ในแง่นี้สื่อมวลชนจึงเป็นสื่อกลางที่ไม่ใช่ทำงานออกไปสู่ประชาชนข้างเดียว แต่รับฟังเสียงจากประชาชนมาให้ส่วนงาน หรือบุคคล หรือองค์กรอะไรต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปัญหานั้นๆ ได้รู้ได้ทราบด้วย ตลอดจนเป็นสื่อระหว่างประชาชนด้วยกัน จะเห็นได้ว่า ปัจจุบันนี้สื่อมวลชนทำงานเหล่านี้ทั้งหมด เพราะฉะนั้น จึงมีความหมายกว้างขวางกว่าคำจำกัดความที่มักเอามาอ้างกัน แม้แต่ในพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน ถ้าอ่านดูจะเห็นว่าให้ความหมายที่เน้นไปข้างเดียว คือเน้นไปในแง่ที่ว่า เอาข่าวมารวบรวมประมวล แล้วก็ถ่ายทอดกระจายไปให้ประชาชนรับทราบ เมื่อความหมายขยายออกไปอย่างนี้ จึงนับว่าปัจจุบันนี้สื่อมวลชนทำงานกว้างขวางมาก

คำว่า สื่อมวลชนเอง เป็นคำที่ค่อนข้างใหม่ เกิดมาไม่นานเท่าไร และเมื่อมองย้อนหลังไปสักพักหนึ่ง เท่าที่จำได้ ก่อนที่จะใช้สื่อมวลชน เราเคยใช้คำว่า สื่อสารมวลชน ต่อมาคงจะเห็นว่า สื่อสารมวลชนยาวไป ก็เลยตัดเหลือสื่อมวลชน ถ้าดูจากชื่อ ในคำว่า สื่อสารมวลชน นั้น คำว่า สาร ก็หมายถึงข่าวสารนั่นเอง แต่ในอีกความหมายหนึ่ง สาร ก็คือ สิ่งที่เป็นสาระหรือแก่นสาร แม้แต่คำว่า ข่าวสาร ก็หมายถึง ข่าวหรือเรื่องราวที่เป็นแก่นสารมีเนื้อหาสาระ ฉะนั้น สื่อสารมวลชน จึงหมายถึง สื่อสาระ หรือสื่อสิ่งที่เป็นแก่นสารไปให้แก่ประชาชน (ตลอดจนมาจากประชาชน) ถ้าตรงข้ามก็กลายเป็นสื่อไร้สาระ หรือ สื่อไร้สาร เพราะฉะนั้น ในฐานะที่สื่อมวลชนเป็นคำตัดสั้นของสื่อสารมวลชน เราก็จะต้องทำหน้าที่ให้ถูกต้องสมกับที่เป็นสื่อสารมวลชน ไม่ใช่เป็นสื่อไร้สาร หรือไม่ใช่เป็นสื่อไร้สาระแก่ กับ และระหว่าง มวลชน