ความรู้เบื้องต้นในการกำหนดรูปแบบเนื้อหา

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการจัดรูปแบบเนื้อหาด้วยระบบ Styles & Formatting

องค์ ประกอบของเอกสารมีหลายอย่าง เช่น หน้ากระดาษ ส่วนหัว/ส่วนท้ายหน้า (header/footer) ย่อหน้า ตาราง รูปภาพ เป็นต้น โดยกว้างๆ แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ

1. inline คือ ข้อมูลที่จัดให้ไหลไปตามบรรทัด เรียงต่อกันไปเรื่อยๆ เช่น ตัวอักษรต่างๆ รูปภาพ คลิปวิดีโอ ไฟล์เสียง จะมีลักษณะ ดังนี้
   • ไม่ มีมิติ กว้าง/สูง ตายตัวของตัวเอง แต่กำหนดด้วยขนาดฟอนต์ (ซึ่งแต่ละฟอนต์ แม้จะเป็นขนาด point หรือ pixel เท่ากัน อาจจะให้ตัวอักษรออกมามีมิติไม่เท่ากันก็ได้ … ข้อมูลแบบ inline ที่มีมิติได้แก่รูปภาพ และคลิปวิดีโอ
   • คุณสมบัติทั่วไปของ inline ได้แก่ สี สีพื้นหลัง ตำแหน่งในแนวตั้ง
   • inline บางชนิด สามารถใส่ inline อื่นไว้ภายในได้ เช่น วลี ประกอบด้วย ตัวอักษร โดยที่วลีก็เป็น inline ชนิดหนึ่ง แต่ไม่สามารถบรรจุองค์ block ไว้ภายในได้ (ไม่เป็น container ของ block)
2. block คือ ส่วนที่เป็นพื้นที่สำหรับวางองค์ประกอบอื่น มีลักษณะดังนี้
   • มีกำหนดมิติแน่นอน อาจตายตัว หรือเป็นสัดส่วนกับสิ่งอื่น เช่น เป็น % ของหน้ากระดาษก็ได้ เช่น หน้ากระดาษ ย่อหน้า
   • คุณสมบัติ ทั่วไปของ block ได้แก่ ความกว้าง/ยาว, margin, padding, สีพื้น, เส้นกรอบ, ขนาดบรรทัด, การจัดวางเนื้อหาตามแนวนอนของบรรทัด (ชิดซ้าย/ชิดขวา/จัดกลาง/เฉลี่ยเต็มความกว้าง) ส่วนคุณสมบัติเกี่ยวกับตัวอักษร เป็นการกำหนดค่าพื้นฐาน (default) ของตัวอักษรที่จะใส่ใน block นั้นๆ โดยที่ยังสามารถกำหนดคุณสมบัติให้กับตัวอักษรบางตัวหรือบางคำเองเป็นการ เฉพาะก็ได้
   • ตัวเองไม่เป็นเนื้อหาสาระ แต่เป็น container ให้องค์ประกอบอื่นอีกที สามารถบรรจุ inline ไว้ภายในได้ หรือ ถ้าบรรจุ block อื่นไว้ภายในจะมีกฎเกณฑ์ของ block ที่จะเข้ากันได้ เช่น หน้ากระดาษ สามารถบรรจุ หัวกระดาษ ท้ายกระดาษ หรือย่อหน้าได้ หรือ หัวกระดาษ ก็สามารถบรรจุ ย่อหน้า ไว้ภายในได้ แต่ ย่อหน้า ไม่สามารถบรรจุ หน้ากระดาษ ไว้ภายในได้ (เพราะ หน้ากระดาษ ต้องใหญ่กว่า ย่อหน้า)

Styles & Formatting เป็นวิธีการจัดรูปแบบให้กับองค์ประกอบต่างๆ ของเนื้อหา โดยกำหนดรูปแบบไว้เป็นชุดๆ ตามลักษณะเนื้อหาแต่ละส่วน เช่น หัวข้อระดับ 1, หัวข้อระดับ 2, หัวข้อระดับ 3, บทสุภาษิตบาลี, คำศัพท์บาลี, ประโยคเน้น, ข้อความอ้างอิงไปยังแหล่งอ้างอิงภายนอก เป็นต้น แล้วนำชุดรูปแบบ (style) ที่ตั้งค่าไว้แล้วนี้ ไปกำหนดให้กับกลุ่มคำหรือเนื้อหาส่วนต่างๆ ผูกไว้กับ style หากมีการปรับรูปแบบ ก็แก้การตั้งค่าที่ style แห่งเดียว เนื้อหาที่ผูกรูปแบบไว้กับ style ก็จะเปลี่ยนรูปแบบตามไปโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องไล่แก้ไขทุกแห่ง

ส่วนที่เกี่ยวข้องกับ การจัดรูปแบบเนื้อหาในเว็บไซต์นี้ คือ ขณะที่จะกำหนดรูปแบบให้เนื้อหา จะต้องรู้ว่า กำลังจะจัดรูปแบบให้กับ ย่อหน้า (เป็น block) หรือกลุ่มตัวอักษร/กลุ่มคำ (inline)

เมื่อจะจัดรูปแบบประเภท block ไม่จำเป็นต้องลากเมาส์เลือกทั้งหมด แค่ให้เคอร์เซอร์อยู่ภายใน block ที่ต้องการ แล้วไปเลือก style ก็จะเป็นการเปลี่ยนทั้ง block แต่หากจะจัดรูปแบบให้แก่ inline หากลากเมาส์กำหนดขอบเขตไว้ จะกำหนด style ให้กับกลุ่มอักษรที่กำหนดไว้นั้น หากไม่ลากเมาส์ไว้ ระบบจะค้นหาขอบเขต inline ที่ใกล้ที่สุดจากตำแหน่งเคอร์เซอร์แล้วกำหนด style ให้กับ inline นั้น หากค้นหาไม่พบ จะไม่มีผลใดๆ

ส่วนรูปภาพ จะมีลักษณะเฉพาะบางประการ และคงไม่ได้ใช้บ่อยในเว็บไซต์แห่งนี้ ขอยกไว้อธิบายเมื่อมีโอกาส

เครื่องมือที่ใช้กำหนด Style

• ตัวเลือก Paragraph เป็น style สำหรับองค์ประกอบพื้นฐานของเอกสาร เช่น หัวข้อแต่ละระดับ (heading) หรือย่อหน้าทั่วไป (paragraph)
• ตัว เลือก Formats เป็น style ที่กำหนดขึ้นมาใหม่เพื่อใช้กับงานนี้โดยเฉพาะ แต่ละ style จะกำหนดไว้ใช้กับ inline หรือ block เป็นการเฉพาะ ผู้ใช้จึงต้องทราบความหมายของแต่ละ style ก่อนใช้