หน้าสำหรับพิมพ์

บันทึก

วันศุกร์ที่ ๒๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๓

เป็นที่รู้กันดีในหมู่ชาววัดญาณเวศกวัน ทั้งพระและโยม ว่าไม่มีงานวันเกิดของเจ้าอาวาส แต่ในวงกว้างออกไป บางทีก็มีเรื่องราวที่ทำให้เข้าใจไม่ชัดเจนรู้เห็นสับสน จึงขอเล่าความอดีตเล็กน้อย

เริ่มด้วยเมื่อเกินกว่า ๓๐ ปีแล้ว ตั้งแต่ก่อนมีวัดญาณเวศกวัน โยมวัดผู้แก่ผู้เฒ่า ซึ่งรู้วันเดือนปีเกิดของเจ้าอาวาสองค์ปัจจุบัน พอถึงวันนั้น ก็นำภัตตาหารมามากกว่าปกติเพื่อถวายพระได้มากรูป แล้วในปีต่อๆ มา ก็บอกกัน ชวนกัน หรือนัดหมายกัน นำภัตตาหารมาเลี้ยงพระอย่างนั้น ไปๆ มาๆ ก็ใกล้จะกลายเป็นเหมือนทำบุญวันเกิด แต่เวลานั้น วัดญาณเวศกวันยังอยู่กลางทุ่งนาและไร่สวน มีสภาพถิ่นเป็นชนบทแท้ๆ คนรู้จักน้อย ไปมาถึงได้ยาก มีพระไม่กี่รูป และไปพักที่สายใจธรรม อ.พนมสารคามบ่อยมาก โยมวัดก็มีแค่กลุ่มโยมที่สร้างวัดและมาทะนุบำรุงวัดอยู่เป็นประจำ จึงมิได้มีงานวันเกิดอะไรเป็นจริง

ครั้นถึงปี ๒๕๔๒ ญาติโยมสร้างพระพุทธประธานญาณเวศกวโรดมเสร็จ แล้วนำมาประดิษฐานเป็นพระประธาน ในอุโบสถวัดญาณเวศกวัน และปิดทองเสร็จ ณ วันที่ ๑๒ มกราคม แล้ว (ในวันอาทิตย์ ที่ ๑๗ ม.ค. ๒๕๙๒) จัดงานทำบุญ ในวาระที่วัดญาณเวศกวันตั้งมาจะครบ ๕ ปี มีอุโบสถพร้อมพระประธาน และพระธรรมปิฎกมีอายุครบ ๕ รอบ ถ้าถือตามจุดกำหนดสำคัญ ก็คือเป็นงานฉลองพระประธาน ของวัดญาณเวศกวัน

คราวนั้น ที่ว่าวัดญาณเวศกวันเริ่มมีพระประธาน ที่ปิดทองเสร็จในวันที่ ๑๒ มกราคม (๒๕๔๒) และมีงานทำบุญฉลอง จึงเป็นโอกาสเหมาะให้วันเกิดของเจ้าอาวาสถูกกลืนหายไปในวันสำแดงพระองค์ของพระประธานวัดญาณเวศกวัน ต่อแต่นั้น ก็มีงานทำบุญประจำปี ของหลวงพ่อพระประธาน เป็นประจำสืบมา และไม่ต้องพูดถึงวันเกิดของเจ้าอาวาสอีกต่อไป

แล้วก็พอดีอีกอย่างหนึ่งว่า ได้มีวันเด็กแห่งชาติ ซึ่งเป็นงานประจำปี เกิดขึ้นมาในเวลาใกล้เคียงกับวันที่ ๑๒ มกราคมนั้น ก็จึงได้โอกาสเหมาะซ้อนเข้ามา ตกลงให้วันทำบุญประจำปีพระประธาน ประสานกับวันที่เด็กจะได้ไหว้หลวงพ่อพระประธาน และให้เด็กได้ทำบุญ ช่วยลบวันเกิดของเจ้าอาวาสให้หายหมดสิ้นไป

กาลผ่านมายาวนาน จนใกล้ พ.ศ. ๒๕๖๒ ที่เจ้าอาวาสจะมีอายุ ๘๐ ปี พระและโยมบางท่าน ซึ่งใฝ่ใจในการทำบุญบำเพ็ญกุศล แต่มาไปอยู่ใกล้ชิดวัดในยุคใหม่ ไม่ทันความเป็นไปในยุคก่อน เห็นว่าวาระที่มีอายุ ๘๐ ปีนั้น นิยมถือกันว่าสำคัญมาก แล้วด้วยความปรารถนาดีจริงจัง จึงเตรียมการจัดงานมงคลวารอายุ ๘๐ ปีของเจ้าอาวาส มีการวางกำหนดกิจกรรมต่างๆ เมื่อเจ้าอาวาสทราบ จึงได้บอกขอให้เป็นอันไม่มีการจัดงาน แต่ทางด้านผู้จัดเตรียมการ เรื่องได้ก้าวไปค่อนข้างไกลแล้ว จึงเกิดความอึกอักอึดอัดกันบ้างและบางทีต้องลำบากในการแก้ไขปัญหาจวนแจให้ลุล่วงไป

คราวนี้ แม้ว่าวันมีอายุ ๘๔ ปีของเจ้าอาวาส จะยังอยู่ไกลสักหน่อย แต่เพื่อความโปร่งโล่ง ควรให้รู้กันทั่วไปอย่างชัดเจนไว้แต่บัดนี้ว่า เจ้าอาวาสไม่เห็นชอบ ที่จะจัด จะมี จะให้มี งานการ พิธีกรรม หรือกิจกรรม เนื่องด้วยการมีอายุครบ ๘๔ ปี ของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปยุตฺโต)

นอกจากความเป็นมาตามปกติที่วัดนี้ ซึ่งเป็นวัดเล็กๆ ที่อยู่กันมาเรื่อยๆ ไม่ได้นึกถึงงานวันเกิดอะไรแล้ว ตัวเจ้าอาวาสเองที่อาพาธเรื่อยมายาวนานนั้น เวลานี้ก็มีสภาพ ร่างกายที่ทรุดโทรมอ่อนล้าลงไปเรื่อยๆ แต่มีกิจในงานธรรมที่คั่งรอค้างอยู่มากมาย จึงจะต้องใช้เวลาที่อยู่กับการอาพาธนั้น เป็นโอกาสที่จะทำงานธรรมนั้นให้สำเร็จลุล่วงไปให้ได้มากที่สุด นี่เป็นเหตุผลหลักที่จะบอกให้ไม่ต้องคิดถึงการที่จะมีงานทำบุญอายุนั้นเลย

นอกจากนี้ ยังมีเหตุผลอย่างอื่นอีกมากหลาย ที่จะไม่ต้องมีงานทำบุญอายุดังกล่าวนั้น อันมีความสำคัญที่ควรรู้ ซึ่งเมื่อมีช่องมีจังหวะเวลา คงจะได้บอกเล่าเพื่อความเข้าใจที่ดีต่อกัน ในโอกาสต่อๆ ไป

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปยุตฺโต)