ปัญหาที่เผชิญหน้ามนุษย์ในยุคพัฒนา

หน้าสำหรับพิมพ์

ปัญหาที่เผชิญหน้ามนุษย์ในยุคพัฒนา

ปัจจุบันนี้เป็นที่ยอมรับกันมากว่า สังคมที่พัฒนานี้มีปัญหามากมาย แล้วก็เป็นปัญหาใหญ่ๆ ที่อาจจะนำมนุษยชาติไปสู่ความสูญสิ้น ปัญหาเหล่านั้น มักจะแบ่งกันได้เป็นกลุ่มใหญ่ๆ ตามองค์ประกอบใหญ่ ๓ ส่วน เราเรียกว่า เป็นปัญหาที่เกี่ยวกับองค์ประกอบของการดำรงอยู่ด้วยดีของมนุษยชาติ องค์ประกอบของการดำรงอยู่ด้วยดีของมนุษย์มี ๓ ประการ คือ

1. ตัวมนุษย์เอง
2. สังคม และ
3. ธรรมชาติ

ตัวมนุษย์นี้บางทีก็เรียกว่าชีวิต จัดเป็นองค์ประกอบที่หนึ่ง องค์ประกอบที่สองได้แก่สังคม และองค์ประกอบที่สามก็คือธรรมชาติแวดล้อม ตัวมนุษย์เองหรือชีวิตนั้น ซอยออกไปอีกเป็น ๒ ส่วน คือ กาย กับ ใจ องค์ประกอบ ๓ อย่างทั้งหมดนี้ เดี๋ยวนี้เป็นที่ยอมรับกันมากว่า จะต้องให้ความเอาใจใส่ โดยคอยระวังให้ทั้ง ๓ อย่างนี้มีความประสานกลมกลืนในทางที่เกื้อกูลต่อกัน มีความสมดุล มีความพอดีในลักษณะต่างๆ ซึ่งจะทำให้โลกมนุษย์หรือมนุษยชาตินี้ ดำรงอยู่ได้ด้วยดี แต่ก่อนนี้เราได้ละทิ้งไม่เห็นความสำคัญขององค์ประกอบบางอย่าง เช่น ตัวมนุษย์เอง เราก็อาจจะให้ความสำคัญแก่ร่างกาย ไม่ให้ความสำคัญแก่จิตใจ จึงถือว่าขาดความสมดุลไป คือจะต้องมองโดยรวมทั้งหมด แต่เท่าที่เป็นมา เรามององค์ประกอบไม่ครบทั้งหมด เอาแค่ชีวิตกับสังคม ส่วนธรรมชาติแวดล้อมถูกปล่อยปละละเลย ถูกมองข้ามไปนาน

ปัจจุบันนี้ ธรรมชาติแวดล้อมกำลังเป็นปัญหาใหญ่สำหรับโลกมนุษย์ ขณะนี้ประเทศที่พัฒนาแล้วกำลังตื่นกลัวกันมากว่า ความเสื่อมโทรมของสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ กำลังจะถึงขีดที่อาจจะทำให้มนุษยชาติสูญสิ้นไปก็ได้ เวลานี้สภาพแวดล้อมเสื่อมโทรมมาก อากาศเสีย น้ำเสีย ดินเสีย อุณหภูมิของโลกร้อนยิ่งขึ้น เพราะมีก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มาก ทำให้อุณหภูมิในบรรยากาศสูง และต่อไปก็จะทำให้น้ำในทะเลมีอุณหภูมิสูงขึ้น น้ำทะเลนั้นเป็นมวลใหญ่เหลือเกิน เมื่อเป็นมวลใหญ่มาก อุณหภูมิสูงขึ้นนิดหน่อย ขยายตัวส่วนละนิดละหน่อย รวมเข้าก็เป็นปริมาณน้ำที่เพิ่มขึ้นสูงขึ้นอย่างมากมาย ทีนี้ก็เกรงกันว่า น้ำที่มีอุณหภูมิสูงขึ้นในมหาสมุทรปัจจุบันนี้ กำลังมีระดับสูงขึ้นทุกปี ซึ่งถ้าสูงขึ้นในลักษณะ และในอัตราส่วนนี้ ในไม่ช้า น้ำจะท่วมประเทศต่างๆ ที่อยู่แถบชายฝั่งทะเล ต่อไปอาจจะมีน้ำท่วมโลก ไม่เฉพาะว่าน้ำในมหาสมุทร เมื่อมีอุณหภูมิสูงขึ้น จะขยายตัวเท่านั้น อุณหภูมิในบรรยากาศที่สูงขึ้นนั้นก็ยังไปละลายน้ำแข็งที่ขั้วโลกอีก น้ำแข็งที่ขั้วโลกนั้นมีปริมาณมหาศาล เมื่อละลายมาแล้ว ก็มีส่วนที่จะช่วยท่วมโลกได้เช่นเดียวกัน

อีกตัวอย่างหนึ่งคือเรื่อง ozone layer ชั้นโอโซนในบรรยากาศก็มีปัญหา ขณะนี้สารที่เราใช้กันในการฉีดให้อากาศหอม สดชื่นบ้าง หรือใช้ในการทำตู้เย็นบ้าง มันได้ลอยขึ้นไปในบรรยากาศเป็นจำนวนมากมาย แล้วก็ไปทำลายชั้นโอโซนนี้ทำให้เกิดช่องโหว่ขึ้นมา และทำให้รังสีอุลตราไวโอเล็ตลงมาถึงมนุษย์มากขึ้น อันจะทำให้เกิดมะเร็งผิวหนัง และมีพิษมีภัยต่อสิ่งมีชีวิตเล็กๆ น้อยๆ เมื่อชีวิตเล็กๆ น้อยๆ เหล่านั้นตายไป ก็กระทบกระเทือนต่อชีวิตใหญ่ๆ เพราะในระบบนิเวศของโลกนี้ ชีวิตทุกประเภทอิงอาศัยกันหมด เมื่อชีวิตเล็กถูกกระทบกระเทือน มันก็ส่งผลกระทบกระเทือนมาถึงชีวิตใหญ่ๆ จนถึงมนุษย์ แล้วก็อาจจะนำไปสู่ความพินาศสูญสิ้นของมนุษย์ได้

ปัญหาเรื่องธรรมชาติแวดล้อมนี้ ปัจจุบันมีมากมาย นอกจากอากาศที่ว่ามาแล้ว ก็ยังมีเรื่องน้ำเสีย นอกจากน้ำเสียแล้วก็มีฝนน้ำกรด เพราะโรงงานอุตสาหกรรมที่ส่งควันขึ้นไปมีผลทำให้เกิดสิ่งที่เรียกว่า ฝนน้ำกรดขึ้นมา ทำลายป่า ทำลายน้ำทะเล ทำลายชีวิตในทะเลหมดไปเป็นทะเลๆ อะไรเหล่านี้ล้วนเป็นปัญหาใหญ่มาก ซึ่งในระยะยาวจะทำให้มนุษยชาติสูญสิ้น โลกนี้จะไม่อาจเป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์ได้ เพราะฉะนั้น ปัจจุบันนี้ประเทศที่พัฒนาแล้วจึงหันมาใส่ใจในเรื่องนี้มาก ถือว่าองค์ประกอบในด้านธรรมชาติแวดล้อม มีความสำคัญอย่างยิ่ง

หันมามองดูในทางสังคม สังคมมนุษย์เองก็มีปัญหามาก นอกจากปัญหาจำพวกอาชญากรรม ยาเสพติด พฤติกรรมเบี่ยงเบนทางเพศ ความแปลกแยกทางวัฒนธรรม เป็นต้น แล้วก็มีความขัดแย้งกันมาก มีสงครามตลอดเวลา ไม่ได้หยุดรบกันเลย และที่น่ากลัวที่สุดก็คือสงครามนิวเคลียร์ ดังจะเห็นว่าเวลานี้ ประเทศที่พัฒนาแล้ว กลัวเรื่องสงครามนิวเคลียร์นี้เป็นอย่างยิ่ง

หันมาดูมนุษย์ที่ตัวชีวิต คือ กาย และใจ ของมนุษย์เอง ก็มีปัญหาทั้งกายและใจ ทางด้านร่างกายก็มีโรคภัยไข้เจ็บหลายอย่างที่น่ากลัวมาก ทั้งๆ ที่ว่ามนุษย์ก็เจริญด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สามารถแก้ไขกำจัดโรคภัยไข้เจ็บกันได้มากมาย โรคระบาดหลายอย่างถูกกวาดเรียบไปหมดแล้วจากมนุษยโลก องค์การอนามัยโลกประกาศว่า โรคนี้ๆ หมดไปแล้ว ไม่ต้องกลัวต่อไป ใครจะเดินทางไปต่างประเทศแทบไม่ต้องฉีดวัคซีน ไม่ต้องปลูกฝี ไม่ต้องป้องกันไข้ทรพิษ เพราะหมดไปแล้วจากโลก อะไรทำนองนี้ นับว่าเป็นความสำเร็จของมนุษย์อย่างยิ่งใหญ่ แต่ในเวลาเดียวกัน มนุษย์กลับต้องเผชิญโรคภัยไข้เจ็บใหญ่ๆ ใหม่ๆ ที่เกิดขึ้น และเพิ่มพูนขยายตัว ที่ยังไม่รู้ว่าจะแก้ไขได้อย่างไร เพราะเป็นปัญหาที่เกิดจากการพัฒนาที่มีผลกระทบมาจากปัจจัยด้านอื่นๆ ทางด้านสังคมบ้าง ทางจิตใจบ้าง ภาวะทางจิตใจที่ไม่มีความสุข มีความเครียด ก็ก่อให้เกิดโรค ทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูง ทำให้เกิดโรคหัวใจ และแม้แต่โรคมะเร็ง

ส่วนปัญหาทางสังคมก็มีผลต่อการเกิดโรคเหมือนกัน เช่น ทำให้เกิดโรคเอดส์ ซึ่งเป็นโรคที่กำลังมีปัญหาน่ากลัวมากที่สุดในปัจจุบัน มนุษย์เริ่มไม่แน่ใจว่า โรคเหล่านี้ หรือโรคใหม่อย่างอื่นที่มาในลักษณะนี้ อาจจะกวาดล้างมนุษย์ให้หมดไปจากโลกก็ได้ นี้ก็เป็นปัญหาทางด้านร่างกาย ในด้านปัญหาทางจิตใจ มนุษย์ในสมัยปัจจุบันนี้ โดยเฉพาะประเทศที่พัฒนาแล้ว กำลังมีปัญหาเรื่องความเครียดเป็นอย่างมาก โรคเครียดกำลังเป็นโรคใหญ่ที่ครอบงำประเทศที่พัฒนาแล้ว และโรคเครียดทางจิตใจนี้ ก็ส่งผลกระทบต่อร่างกายอย่างที่ว่ามาเมื่อกี้ ทำให้เป็นโรคมะเร็งก็ได้ ทำให้เป็นโรคความดันโลหิตสูงหรือโรคหัวใจก็ได้ แล้วก็ส่งผลในทางสังคม ทำให้มนุษย์เกิดความขัดแย้งกันง่าย เพราะว่าอารมณ์หงุดหงิด มีความกระทบกระทั่งตลอดเวลา นอกจากนั้น ยังทำให้มีปัญหาในการใช้เทคโนโลยี ทำให้ไม่มีความสุขุมรอบคอบ ไม่มีความใจเย็น จึงเกิดอุบัติเหตุทางเทคโนโลยีได้ง่าย เทคโนโลยียิ่งซับซ้อน มีประสิทธิภาพมากเท่าไร อุบัติเหตุที่เกิดจากเทคโนโลยีก็ยิ่งมีความร้ายแรงมากขึ้นเท่านั้น นี้ก็เป็นปัญหาที่โยงกันไปหมด

จิตใจของมนุษย์ปัจจุบันนี้มีปัญหา ไม่ค่อยมีความสุข มีความกระวนกระวาย มีความเครียด เสร็จแล้วก็มีโรคจิต โรคประสาทมาก แล้วก็ฆ่าตัวตายมาก จะเห็นว่า ในประเทศที่พัฒนาแล้ว คนฆ่าตัวตายกันมากขึ้น แต่ก่อนนี้คนแก่ๆ อย่างในประเทศอเมริกาฆ่าตัวตายมาก เพราะว่าพอแก่แล้วก็เหงา ว้าเหว่ ไม่มีใครเอาใจใส่ดูแล นั้นก็เป็นปัญหามาระยะหนึ่งแล้ว แต่พอมาถึงปัจจุบันนี้ คนหนุ่มคนสาว เด็กวัยรุ่น เกิดเป็นโรคฆ่าตัวตายมาก มีสถิติฆ่าตัวตายสูง ประเทศญี่ปุ่นก็เป็นประเทศหนึ่งที่มีสถิติการฆ่าตัวตายของเด็กวัยรุ่นที่สูงมาก กลายเป็นว่า คนในโลกนี้เจริญมากขึ้น เห็นโลกเจริญขึ้น กลับไม่อยากอยู่ในโลก เห็นโลกนี้ไม่น่าอยู่เสียแล้ว มีความทุกข์ คือจิตใจไม่สบาย อยากฆ่าตัวตาย ตกลงไม่ต้องให้อะไรมาทำร้าย ก็ฆ่าตัวตายเอง ทำลายตนเองก็ได้ เพราะฉะนั้น มนุษยชาติในยุคที่พัฒนาแล้วนี้ มีทางที่จะพินาศสูญสิ้นได้หลายอย่างหลายประการ