- การแก้ปัญหาที่ตรงไปตรงมา คือให้ชาวพุทธรู้จักศาสนาที่ตัวบอกว่านับถือ
- จะจัดจะแก้ไขอะไร ก็ต้องรู้จักสิ่งที่ตัวจะจัดจะแก้ไขนั้น
- การศึกษาที่แท้ ก็คือตรงตามธรรมชาติที่เป็นความจริงของชีวิต
- อุดมศึกษาจะสูงสุดจริง ต้องลงไปถึงบ้านที่เป็นฐานของสังคม
- บูรณาการวิชาเข้ากับชีวิตจริง
- บูรณาการระเบียบสังคมเข้าไปในวิถีชีวิตของคน
- ยิ่งยาก ยิ่งอยากทำ
- จากการศึกษาจัดตั้ง สู่การพึ่งตนได้ในการเรียนรู้
- ตามใจ เพื่อให้ลูกไปอยู่ในโลกแห่งความฝืนใจ
- สังคมดี ที่ให้มีสิทธิ์ คนดี ที่รู้จักใช้สิทธิ์
- ใช้เสรีภาพ อย่างไร้อิสรภาพ
- จากสุขจัดตั้ง สู่สุขเองผุดข้างใน
- คราวนี้ ขอสี่ข้อ
- เหตุผลที่คิดในใจ กับเหตุปัจจัยในความเป็นจริง
- คิดเหตุผลในใจ ให้ตรงกับเหตุปัจจัยที่เป็นจริง
- คิดเหตุผลในใจ แล้วไปทำเหตุปัจจัยที่เป็นจริง
- ถ้าว่าทำดีไม่ได้ดี ถึงตรงนี้หายสงสัยเสียที
- จะพัฒนากรรมได้ดี ต้องแยกแยะเหตุปัจจัยที่ซับซ้อนได้
- คิดถึงความเจริญของฝรั่ง ต้องรู้เหตุปัจจัยที่ต่างของเขา
- อนุโมทนา
ตามใจ เพื่อให้ลูกไปอยู่ในโลกแห่งความฝืนใจ
ทีนี้ อีกแง่หนึ่ง เราเอา “ฝืนใจ” ไปเป็นคู่ตรงข้ามกับ “ตามใจ” ไม่อยากให้เขาฝืนใจ ก็เลยตามใจ แต่ที่จริงนั้น การตามใจลูกตามใจเด็ก ก็คือการเลี้ยงลูกให้ไปอยู่ในโลกแห่งความฝืนใจ เรายิ่งตามใจเขา ก็ยิ่งทำให้เขาต้องไปอยู่กับความฝืนใจ เพราะอะไร? เพราะว่าเมื่อเด็กโตขึ้นไปอยู่ในโลกแห่งความเป็นจริงและมีชีวิตที่เป็นจริงนั้น โลกและชีวิตมันไม่ได้ตามใจคน แต่มันเป็นไปตามเหตุปัจจัยของมัน ทีนี้เมื่อเด็กถูกเอาใจมาจนเคยตัวกับการตามใจ พอมาอยู่ในโลกที่มันเป็นไปตามเหตุปัจจัย คราวนี้ละ แกก็ต้องอยู่กับความฝืนใจตลอดไปเลย แกจะทุกข์ยากลำบากมาก
การศึกษาต้องมาช่วยให้เด็กพัฒนาตัวของเขา คนที่เข้มแข็งมีความสามารถ จึงจะไปรับผิดชอบชีวิตของตนเองและทำการสร้างสรรค์ต่างๆ ได้ คนที่จะก้าวหน้าประสบความสำเร็จได้ ต้องฝึกต้องศึกษาต้องพัฒนาตัวมาอย่างนั้น
พวกฝรั่งก็อย่างที่ว่านี้แหละ วัฒนธรรมของเขาฝึกคนให้หัดกันมาตั้งแต่เด็กเลย ให้เอาชนะ เขาไปจนสุดโต่งเสียด้วยซ้ำ ถือกันกระทั่งว่า ใครดี ใครอยู่ ใครแข็งแรง คนนั้นจึงอยู่รอด ระบบแข่งขันที่เขาถือว่าเป็นแกนแห่งการสร้างความเจริญก้าวหน้าของเขา ก็คือการมุ่งสู่ชัยชนะ และการที่จะต้องเอาชนะคนอื่น นี่คือเนื้อตัวที่แท้ของฝรั่ง เพราะฉะนั้น ที่เราว่าคนไทยนิยมเอาอย่างฝรั่งนั้น แค่ตามฝรั่ง เราก็ไปไม่รอดแล้ว ไม่ต้องคิดไปถึงว่าจะให้เหนือกว่าฝรั่ง
ฝรั่งพยายามเอาชนะธรรมชาติ ธรรมชาติมีกฎเกณฑ์ความจริงอะไรอยู่เบื้องหลัง ต้องไปศึกษาหาความรู้สืบค้นให้ได้ความจริง เรียกว่าไปล้วงความลับของธรรมชาติ เพื่อเอามาจัดการมันให้เป็นไปตามความต้องการของคน ความก้าวหน้าในการพยายามเอาชนะธรรมชาตินั้นคืออารยธรรมของเขา แม้ว่าความคิดและความพยายามทำการอย่างนี้จะไม่ถูกต้อง ก็จริง แต่นี่ก็คือเบื้องหลังความสำเร็จของฝรั่ง ซึ่งหมายถึงคุณสมบัติแห่งความมุ่งมั่นบุกฝ่าและวัฒนธรรมที่หล่อหลอมคนให้เข้มแข็งต้องเร่งรัดฝึกตนอยู่เสมอ
ถ้าเราจะมัวไม่อยากฝืนใจเด็ก แล้วก็ตามใจเด็ก และไม่รู้จักพลิกความฝืนใจให้กลายเป็นความเต็มใจ ก็อย่างที่ว่านั่นแหละ คือเด็กจะยิ่งอ่อนแอลง และอย่างที่ว่า ถ้าเอาแต่ตามใจลูก ก็คือจะส่งลูกให้เข้าไปอยู่ในโลกแห่งความฝืนใจ และต่อไปลูกจะลำบากเพราะจะเจอแต่เรื่องที่ต้องฝืนใจไปทุกอย่าง
เพราะฉะนั้น จะต้องมาตรวจสอบ ต้องมาชำระสะสางซักล้างกันใหม่ ในเรื่องการศึกษา ตั้งแต่การเลี้ยงดูในบ้าน ที่เห็นได้ไม่ยากว่าผิดพลาดไปมากแล้ว อย่างที่ว่า ที่เราติเตียนกันเองว่าเราได้แต่ตามฝรั่งนั้น ที่จริง แม้แต่แค่ตามฝรั่ง เราก็ยังตามไม่ถูก แค่นี้ก็พลาดแล้ว จำไว้เลยว่าฝรั่งไม่ฝึกเด็กให้อ่อนแอ เขาไม่ตามใจเด็ก เราจะต้องพลิกความฝืนใจให้เป็นการฝึกให้ได้ อย่างน้อยให้เด็กเกิดจิตสำนึกที่จะเอาชนะความยาก หรือจะทำให้สำเร็จ อย่างนี้จึงจะเรียกว่าฝึกแบบฝรั่ง
แต่ถ้าว่าตามหลักของเราก็คือ ต้องสร้างฉันทะขึ้น เริ่มตั้งแต่ให้มองเห็นคุณค่าประโยชน์ของสิ่งที่จะทำ และให้สำนึกตระหนักถึงความจริงของชีวิตที่ว่ามันจะดีได้ ก็ต้องฝึกต้องหัดต้องพัฒนา อันนี้แน่นอน ไม่มีทางหลีกเลี่ยง ปัญญาคือความรู้ความเข้าใจและความสามารถในการคิด ก็ตาม คุณสมบัติและความสามารถด้านอื่นๆ ของชีวิต ก็ตาม ไม่มีใครจะหยิบยื่นยัดใส่ให้เราได้ เรามีศักยภาพอยู่แล้ว แต่ต้องฝึกหัดพัฒนาให้มันสำแดงตัวเป็นจริงออกมา ถ้าฝึกกันถูกทางแล้ว แม้แต่จะให้เรียนอย่างมีความสุข นักเรียนโดยลำพังตัวเขาเองก็จะเรียนอย่างมีความสุขได้ โดยไม่ต้องรอเข้าชั้นเรียนที่มีคุณครูคอยจัดให้เรียนอย่างมีความสุข
No Comments
Comments are closed.