บทที่ ๑ ปัญหาของพัฒนาการ ความเจริญแบบยุคอุตสาหกรรม และความชำนาญพิเศษเฉพาะด้าน เรามาอยู่ในที่นี้ และปัจจุบันนี้ เรียกว่าอยู่ในยุคสมัยที่มีพัฒนาการเป็นอย่างมาก คำว่า พัฒนาการ นี้แปลว่า อาการแห่งความเจริ…
จากทรรศนะแบบแยกย่อย สู่ทรรศนะแบบองค์รวม พวกนักวิเคราะห์ที่พูดถึงข้างต้น ได้มองพบปัญหาเหล่านี้ และเอามาพิจารณาทบทวนแล้วก็มองเห็นว่า เรื่องความชำนาญพิเศษแต่ละด้าน หรือความเจริญทางวิชาการที่แต่ละด้านแยกอ…
การก้าวออกจากยุคอุตสาหกรรม ขอใช้เวลากับเรื่องนี้อีกนิดหน่อยว่า ทรรศนะแบบต่างๆ นี้มันพัวพันมากับความเจริญของอารยธรรมมนุษย์ กล่าวคือ เมื่อแบ่งคร่าวๆ เพื่อให้เข้ากับทัศนะที่ว่ามาแล้ว ความเจริญของอารยธรรม…
บทที่ ๒ บูรณาการกับพัฒนาการ หลักการทั่วไปของบูรณาการ เมื่อเรามองเห็นว่า การที่สิ่งทั้งหลายซึ่งเป็นหน่วยย่อยจะต้องมาประสานสัมพันธ์กลมกลืนกันให้ดี จึงจะเกิดความพอดี เป็นสมดุล และสิ่งนั้นจึงจะดำเนินไปได้…
บูรณาการประสานกับพัฒนาการ แต่ทีนี้ เรามามองดูองค์รวมอย่างคน คนก็เป็นองค์รวมอย่างหนึ่ง อวัยวะต่างๆ มากมายมาประชุมกันเข้าเป็นคน ทางพระท่านเรียกว่า ขันธ์ ๕ ขันธ์ ๕ มาประชุมพร้อมกันแล้วเกิดเป็นคนขึ้น องค์…
บูรณาการในการศึกษา ทีนี้ ลองหันมาดูระบบบูรณาการส่วนย่อยลงมา ขอย้อนมองเฉพาะให้แคบลงคือเรื่องการศึกษา ในการศึกษาที่ผ่านมานี้ เราได้เน้นพัฒนาการกันมาก เช่นว่า ในพัฒนาการของคนคนหนึ่งก็อาจจะมีนักการศึกษาที…
การสอนจริยศึกษาแบบบูรณาการ จริยศึกษาเป็นเรื่องที่จะต้องบูรณาการมากที่สุดในบรรดาวิชาการทั้งหลาย แต่เราจะให้จริยธรรมนี้บูรณาการขึ้นได้อย่างไร มีผู้เสนอว่า จะต้องให้ครูทุกคนเป็นครูจริยศึกษา คือให้ครูที่ส…
บทที่ ๓ ระบบแห่งบูรณาการ ทีนี้ก็อยากจะพูดย่อยลงไปอีกถึงเนื้อหา และการปฏิบัติ ในบูรณาการว่า เราจะเอาอะไรมาบูรณาการ และจะทำกันอย่างไร ขอย้ำอีกหน่อยหนึ่งว่า บูรณาการนั้นไม่เฉพาะจะทำในขอบเขตที่ครอบคลุมทั้…
การสร้างสรรค์เสรีภาพแบบบูรณาการ เป็นอันว่า จะต้องมีบูรณาการในทุกระดับของพัฒนาการ และมีบูรณาการกันในทุกขนาดย่อยภายในองค์รวมใหญ่ ขอยกตัวอย่างบูรณาการในทุกระดับของพัฒนาการ เช่นว่า เราจะทำอะไรก็ตามในทางกา…
การเลียนแบบไม่ใช่การทำได้จริง ข้อสำคัญก็คือ การจัดระบบบูรณาการในขั้นต่างๆ ของพัฒนาการ ซึ่งจะต้องจัดความสัมพันธ์ให้ดี มิฉะนั้นจะเกิดภาวะที่ขาดสมดุลขึ้น แล้วการพัฒนาเสรีภาพหรือการใช้เสรีภาพก็ผิดพลาดไร้ผ…