– ๑ – สิ่งที่ควรเข้าใจก่อน หัวข้อที่ท่านนิมนต์มาพูดในวันนี้ ตั้งเป็นคำถามว่า จะพัฒนาบุคคลให้มีคุณธรรมและจริยธรรมได้อย่างไร อาตมภาพมีข้อสังเกตในเบื้องต้นนิดหน่อยว่า ในช่วงหลังๆ สักสิบกว่าปี…
สร้างจริยธรรมตัวนำขึ้นข้อเดียว จริยธรรมอื่นพ่วงมาเป็นพรวน คราวนี้ ประการที่สอง เป็นด้านบวก เมื่อกี้นี้ได้พูดถึงสาเหตุของปัญหา ซึ่งเป็นการหนักไปในด้านลบหรือด้านสิ่งที่ต้องกำจัด คราวนี้ก็ถึงด้านเสริมสร้…
กิเลสใหญ่ชุดสำคัญ ที่บงการบทบาทของคน มานะนี้เป็นกิเลสใหญ่ตามหลักพุทธศาสนา อยู่ในกลุ่มที่มีจำนวน ๓ คือ ตัณหา มานะ ทิฏฐิ ในพระพุทธศาสนานี้ เรามักจัดอะไรๆ เป็นชุดๆ กิเลสอีกชุดหนึ่งก็คือรากเหง้าของอกุศล ห…
ใช้กิเลสแก้ไข ถึงจะได้ผล ก็ไม่ปลอดภัย อาตมาเพียงยกตัวอย่างให้ดูว่า ลักษณะนิสัยคนไทยเรานี้ เด่นในเรื่องมานะมาก และเราได้ใช้คำว่ามานะ จนกระทั่งมันกลายเป็นคำที่มีความหมายดีไป เดี๋ยวนี้มานะเป็นศัพท์ที่ดีใ…
แก้ไขให้ครบทั้งด้านบวกด้านลบ และให้ลึกถึงสาเหตุ กำจัดเหตุเดียวได้ ปัญหาหมดไปเป็นพวง มีข้อสังเกตในเบื้องต้นว่า หลักและวิธีการในการแก้ปัญหาทางจริยธรรมที่จะทำให้คนมีจริยธรรมนี้ มีแง่ปฏิบัติสองด้านไปพร้อม…
ตัวอย่างสาเหตุของปัญหา ที่แฝงมาในพื้นเพของเราเอง ขอยกตัวอย่าง จะพูดไปจากสภาพปัญหาที่ปรากฏนี้ เช่นว่า ทำไมคนไทยจึงทำงานเป็นทีมไม่ได้ ปัญหานี้จะสัมพันธ์กับลักษณะนิสัยของคนไทยอย่างหนึ่ง ขอพูดเป็นข้อเสนอไ…
ประโยชน์ของรายการหัวข้อจริยธรรม มาสู่ข้อสุดท้าย คือว่า เรามีจริยธรรมเป็นข้อย่อยๆ มากมาย พระพุทธเจ้าสอนไว้หลากหลาย เดี๋ยวก็บอกว่า ธรรมมีอุปการะมากสอง คือ สติ ความระลึกได้ สัมปชัญญะ ความรู้ตัว เดี๋ยวก็บ…
ปัญหาของประเทศพัฒนา ที่สังคมไทยตามรับเข้ามา ประเทศที่พัฒนาแล้ว ก็ไม่ใช่เป็นประเทศที่หมดปัญหา เขาก็มีปัญหาแบบของเขาเหมือนกัน เมื่อเราพัฒนาไปตามอย่างเขา ถ้าหากว่าปฏิบัติตัวไม่ถูกต้อง ก็เลยรับเอาปัญหาของ…
ความต้องการสองด้านของสังคมไทย เมื่อเป็นอย่างที่ว่ามา ประเทศไทยของเรา ที่เป็นประเทศกำลังพัฒนานี้ ก็เลยมีปัญหาทั้งสองด้าน ด้านหนึ่ง ก็คือปัญหาของตัวเองที่ยังไม่พัฒนาแล้วกำลังพัฒนาขึ้นไป ก็ปรากฏปัญหาด้าน…
การศึกษาที่ถูกต้อง มองให้ตลอดสาย พัฒนาไปให้จบกระบวน ต่อไปก็องค์ประกอบด้านที่สอง คือ องค์ประกอบภายใน หรือ ปัจจัยภายในของตัวบุคคล องค์ประกอบภายในตัวบุคคล หรือ ปัจจัยภายใน ซึ่งเป็นพื้นฐานของการศึกษาและเป…
