วัตถุกำหนดจิต หรือจิตกำหนดวัตถุ อาตมภาพพูดไปๆ ก็เข้ามาทางจิตใจมากขึ้น เมื่อเข้ามาถึงเรื่องจิตใจ ก็จะมีข้อแย้งขึ้นในเรื่องเกี่ยวกับความสัมพันธ์ ระหว่างจิตกับวัตถุ คือมีปัญหาว่า วัตถุกำหนดจิต หรือ จิตกำ…

ปัจจัยที่ส่งเสริม / ขัดขวางอิสรภาพ ขอย้อนกลับไปกล่าวถึงเรื่องปัญญา ที่บอกว่าปัญญาเป็นปัจจัยตัวเอกในการที่จะนำมนุษย์ไปสู่อิสรภาพ จะเรียกว่า อิสรภาพหรือวิมุตติก็ได้ ปัญญานั้นเป็นองค์ประกอบอย่างหนึ่งในโค…

อิสรภาพเกิดจากความรู้อนิจจัง ทีนี้ อิสรภาพทั้ง ๒ อย่างนั้น มีหลักการใหญ่ร่วมกัน หลักใหญ่ร่วมกันก็คือว่า อิสรภาพของบุคคลก็ดี อิสรภาพของสังคมก็ดี ต้องอาศัยความรู้ในอนิจจังด้วยกันทั้งนั้น ความรู้ในอนิจจั…

อนิจจังทำให้เกิดกระบวนการที่แน่นอน ทีนี้ อาตมภาพก็เกิดข้อสังเกตขึ้นมาว่า ความคิดทางสังคมทั้งสองแบบ หรือการกล่าวถึงวิวัฒนาการทั้งสองแบบนั้น ไม่ว่าจะเป็นแบบของคัมภีร์พระพุทธศาสนาก็ตาม แบบของวิทยาศาสตร์ส…

ความเป็นอนิจจังของสังขาร กับ อิสรภาพของสังคม ขออำนวยพร ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ท่านอธิการบดี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คณะอาจารย์ นักศึกษา และท่านผู้สนใจใฝ่ธรรมทุกท่าน การประชุมในวันนี้ นับว่าเป็นการประ…

อิสรภาพภายในกระบวนวิวัฒน์ ที่เสมือนตายตัว เมื่อกล่าวมาถึงเพียงนี้ ก็ขอย้อนโยงไปถึงเรื่องของสังคมและบุคคลที่พูดมาแต่แรก ถ้าเรามองอย่างกว้างๆ แล้ว สังคมนี้ก็มีวิวัฒนาการผ่านขั้นตอนในวิถีวิวัฒน์ของมัน เห…

กระบวนการที่แน่นอน ทำให้มนุษย์มีอิสรภาพ ทีนี้ก็เกิดปัญหาต่อไปอีกว่า ถ้าหากว่าขบวนการของสิ่งทั้งหลายเป็นไปตามเหตุปัจจัยอย่างแน่นอนแล้ว มนุษย์จะมีอิสรภาพหรือไม่ เป็นปัญหาสำคัญมากเกี่ยวกับอิสรภาพของมนุษย…

ท่าทีที่ถูกต้องต่อกรรมเก่า มีปัญหาที่ท่านถามมาหลายข้อด้วยกัน ปัญหาหนึ่งเกี่ยวกับเรื่องบุพเพกตวาท เป็นเรื่องที่ถามในหลักนี้ จึงน่าจะตอบ ท่านถามว่าทารกที่คลอดมา บางครั้งมีโรคที่หาสาเหตุไม่ได้ หรือถือกำเ…

ปลูกต้นไม้แห่งคุณธรรม ขอเจริญพร คณะกรรมการโครงการสมุนไพรเพื่อการพึ่งตนเอง พร้อมทั้งญาติมิตรทุกท่านที่ได้มาร่วมพิธีทำบุญในวันนี้ โดยเฉพาะเป็นที่น่ายินดีที่ท่านอาจารย์นายแพทย์อวย เกตุสิงห์ ผู้อำนวยการอา…

Evolution of the Monastic Sangha The importance of the conventional Sangha of monks as the principal agent for expanding and perpetuating the Noble Sangha of disciples has been realized throughout the…