๓ สาระและจุดหมายของศิลปศาสตร์ รากฐานร่วมของศิลปศาสตร์ เป็นอันว่า ในที่นี้ ขอพูดไว้ ๖ แง่ด้วยกัน ในเรื่องที่ว่าเรามองการศึกษาศิลปศาสตร์อย่างไร ซึ่งเป็นเรื่องที่คิดว่าสำคัญๆ ทั้งนั้น ทั้งนี้ก็เพื่อเน้นใ…
แง่ที่ ๔ ศิลปศาสตร์ มองในแง่เทศะ รู้เขา รู้เรา คืออย่างไร? การมองในแง่เทศะ คือ พิจารณาเรื่องราวนั้นๆ โดยสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม ที่ตั้ง หรือแหล่งแห่งที่ เช่น มองว่าภายในหรือภายนอก มองในแง่สังคมไทยกับสั…
แง่ที่ ๒ ศิลปศาสตร์ มองโดยความสัมพันธ์ ระหว่างมนุษย์กับสิ่งที่มนุษย์เกี่ยวข้อง เพื่อให้ดำรงชีวิตอยู่ด้วยดี องค์ประกอบ ๓ แห่งการดำรงอยู่ของมนุษย์ การที่มนุษยชาติ จะดำรงอยู่ด้วยดีในโลกนี้ได้นั้น จะต้องม…
แง่ที่ ๕ ศิลปศาสตร์ มองในแง่การพัฒนา ศักยภาพของมนุษย์ ศิลปศาสตร์เป็นเนื้อเป็นตัวของการศึกษา การพัฒนาศักยภาพของมนุษย์นี้ เป็นความหมายตามปกติธรรมดาอยู่แล้วของการศึกษาศิลปศาสตร์ เพราะว่าวิชาศิลปศาสตร์นั้…
เนื้อหาส่วนนี้ ได้รับการรวมพิมพ์เผยแพร่ใหม่ในเรื่อง “เพื่อความเข้าใจปัญหาโพธิรักษ์ (รวมทั้งบทความพิเศษและบทพิสูจน์)“
๑. มีศัพท์ธรรมจากภาษาบาลี ที่พบค่อนข้างบ่อยคู่หนึ่ง คือ คำว่า พหูสูต กับ พาหุสัจจะ พหูสูต เป็นคุณศัพท์ แปลว่า ผู้ได้สดับมาก หรือผู้ที่ได้เล่าเรียนได้อ่านได้ฟังมาก ส่วนพาหุสัจจะ เป็นคำนามที่มาจากคำว่าพ…
ภาคผนวก โพธิรักษ์ กับ การตีความพระธรรมวินัย ความสับสนเกี่ยวกับปัญหาท่านโพธิรักษ์ ยังคงมีอยู่มาก มีเสียงพูดประปรายว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นเพียงเรื่องของการตีความพระธรรมวินัย ไม่น่าจะเกิดเป็นเรื่องราวขึ…
หมายเหตุ: กรณีสันติอโศก หรือปัญหาโพธิรักษ์นี้มีแง่พิจารณาหลายด้าน เช่น ด้านสังคม จิตวิทยา การเมือง และ เศรษฐกิจ เป็นต้น ถ้ามีเวลาก็อาจจะได้วิเคราะห์กันต่อไป แต่การพิจารณาทุกด้านทั้งหมดนั้นจะไม่ไขว้เขว…
๒. มุทิตา แปลกันมาว่า ความพลอยยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดี หมายถึง ความยินดีด้วยเมื่อผู้อื่นประสบความสุขหรือความสำเร็จ เป็นคุณธรรมอย่างหนึ่งในพรหมวิหาร ๔ ประการ คือ เป็นธรรมประจำใจของผู้ประเสริฐซึ่งมีจิตใจก…
๓. การแยกศัพท์และแสดงรากศัพท์ต่างๆ ของท่านโพธิรักษ์นี้ มองได้ว่าเป็นการกระทำอย่างขาดความรับผิดชอบ และไม่มีหลักมีเกณฑ์อะไรทั้งสิ้น สุดแต่จะมองเห็นตัวอักษรที่พอจะดึงเข้าหาคำอธิบายที่ตนต้องการได้ ก็นึกเอ…
