บันทึกที่ ๒ ปัญหาเกี่ยวกับ ความเสื่อมโทรมของสถาบันสงฆ์ มีผู้ถามปัญหาเกี่ยวกับการปรับปรุงสถาบันสงฆ์ว่า สาเหตุหนึ่งที่ทำให้สังคมไทยสับสนยุ่งเหยิงและด้อยพัฒนา ก็เพราะทุกกลุ่มไม่รู้จักหน้าที่ของตนเอง และห…
บันทึกที่ ๓ ปัญหาเกี่ยวกับ ค่านิยมคลาดเคลื่อน ความคลาดเคลื่อนของค่านิยมนั้น เกิดจากความไม่รู้ไม่เข้าใจ หรือไม่รู้เท่าทัน ซึ่งมองได้ ๒ ด้าน คือ ไม่รู้จักตัวเอง และไม่รู้จักสภาพแวดล้อมตัว อธิบายอย่างง่า…
บันทึกที่ ๔ ปัญหาเพราะ ระบบศักดินา หรือ เข้าไม่ถึงสังคมไทย ปัญหาเรื่องนี้ ยกขึ้นพิจารณา เพราะปัจจุบันมักมีการตำหนิติเตียนเกี่ยวกับความประพฤติของข้าราชการว่า ไม่เข้าถึงประชาชน เพราะติดในระบบศักดินา หรื…
บันทึกที่ ๕ ปัญหาเกี่ยวกับ การสร้างรากฐานของความเจริญที่แท้ เลียนได้ แต่ไม่ได้เรียน ความเจริญแบบสมัยใหม่ของไทย ถือว่าเริ่มขึ้นเมื่อเริ่มรับอารยธรรมตะวันตกในสมัยรัชกาลที่ ๔ และ ๕ สังคมไทยได้นำเอ…
ความเฉื่อยชา ๑. ลักษณะอย่างหนึ่ง ที่เห็นกันว่าเป็นบุคลิกของคนไทย และเป็นอุปสรรคขัดขวางถ่วงการพัฒนา ได้แก่ ความเฉื่อยชา การดำเนินชีวิตที่ปล่อยเรื่อยไปตามสบาย ขาดการตั้งเป้าหมาย ทำให้ขาดความกระตือรือร้น…
ความกล้าแสดงออก กับประชาธิปไตย ๒. ในระยะที่กำลังตื่นตัวเรื่องประชาธิปไตยกันอย่างมากเช่นเวลานี้ รู้สึกกันว่า ความกล้าแสดงออก จะเป็นคุณสมบัติสำคัญอย่างหนึ่งของคนในสังคมประชาธิปไตย เพราะเป็นทั้งอาการ และ…
ปัญหาเบ็ดเตล็ด เช่น ความมั่นคงในอุดมคติ ทำอย่างไรจะมั่นอยู่ได้ในอุดมคติ? ถาม ถ้าทุกคนมุ่งสวรรค์ชั้นต่ำ แต่ท่านอาจารย์สอนให้มุ่งในงานและความสัมฤทธิ์ของงาน เราจำเป็นต้องอยู่กับคนที่มุ่งสวรรค์ชั้น…
บุพนิเทศ หนังสือ สถาบันสงฆ์ กับ สังคมปัจจุบัน นี้ เกิดจากการพูดการเขียนประกอบคำบรรยายเมื่อปี ๒๕๑๗ ในยุคของ “เหตุการณ์ ๑๔ ตุลาฯ” (พ.ศ. ๒๕๑๖) ท่ามกลางบรรยากาศแห่งการขัดแย้งระหว่างกระแสอำนาจเก่า กับการปล…
คำปรารภ (ในการพิมพ์ครั้งแรก) วัตถุประสงค์อย่างหนึ่งของมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ในส่วนที่เกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของพระสงฆ์ต่อประชาชน ก็คือการเผยแพร่พระศาสนา เสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมวิ…
คำชี้แจง ความเพลิดเพลินในสิ่งที่สังคมมอบให้ อาจเป็นสาเหตุสำคัญ ที่ทำให้ลืมคำนึงถึงวันเวลาว่า ควรจะเตรียมปรับปรุงบทบาทและสถานภาพของตนให้สอดคล้องหรือผสมกลมกลืนกับความเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่จะเกิดขึ้นในอน…